Υπεύθυνη εργαστηρίου: Διονυσία Κοπανά, σκηνοθέτις

Ημερομηνίες διεξαγωγής εργαστηρίου: 23 έως και 27 Φεβρουαρίου 2023

Σχολική μονάδα: 2ο ΓΕΛ Αγίας Βαρβάρας

Υπεύθυνη εκπαιδευτικός: Βασιλική Παπαϊωάννου, φιλόλογος

Διευθυντής σχολείου: Διονύσης Βυθούλκας

Δείτε το Trailer:

Συμμετείχαν οι μαθητές και μαθήτριες της Β΄ τάξης:

Κωνσταντίνος Βασιλείου, Νικόλαος Βαφειάδης, Μαρία Λυδία Γεράρδη, Ευτυχία Δεληγιαννίδη, Μαρίνα Δημητρίου, Χριστίνα Δημητρίου, Ιωάννης Καλαϊδόπουλος,

Ελένη Κολλιού, Άννα Ειρήνη Κουλιάλη, Λαζάρου Παναγιώτης, Όλγα Ντάπια, Αναστασία Ντόσκορη, Μαρία Ελένη Περιστέρη, Εμμανουήλ Ποικιλίδης, Καλυψώ Ρήγα, Αλεξάνδρα Μαρίνα Σπύρου, Γεωργία Μαρίνα Συρίγου, Χριστόπουλος Κωνσταντίνος

Σύνοψη / Περίληψη ταινίας 

Η μικρού μήκους ταινία αναδεικνύει μία άγνωστη πλευρά της Αγίας Βαρβάρας, καθοριστικής για την ανάπτυξη της βιομηχανίας στον ελλαδικό χώρο. Στηριζόμενη σε μαρτυρίες ανθρώπων της περιοχής, παρουσιάζει την κοινότητα ως τόπο ανάδυσης πλανόδιων εμπόρων που απλώνονταν σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο κατά την περίοδο που η βιομηχανική παραγωγή συναντούσε ένα ελλιπές δίκτυο καταστημάτων πώλησης. 

Η ελεύθερη ψυχή των τσιγγάνων μικρασιατικής προέλευσης, που αποτέλεσαν τη βάση του πρώτου αστικού ιστού, επιδόθηκε στο ταιριαστό για εκείνη επάγγελμα του γυρολόγου, που επέτρεπε το βιοπορισμό χωρίς αφεντικό, ωράριο, δεσμεύσεις και υποχρεώσεις. Με τον τρόπο αυτό εξυπηρετήθηκαν κοινωνικές ανάγκες, όπως ο θεσμός της προίκας των γυναικών, που αποτελούσε απαραίτητη προϋπόθεση για τη σύναψη γάμου εκείνες τις εποχές. 

Εστιάζοντας στα είδη προικός, οι γυρολόγοι της Αγίας Βαρβάρας, πωλητές των εμπορευμάτων και ρυθμιστές της παραγωγής με τις παραγγελίες που έφερναν, αποτέλεσαν βασικό παράγοντα ανάπτυξης της ελληνικής υφαντουργίας και ταπητουργίας κατά το β΄ μισό του 20ο αιώνα.

Δείτε την ταινία:

Έκθεση αποτίμησης/εντυπώσεων εκπαιδευτικών/μαθητών 

Το πρόγραμμα ΚΙ.ΝΕ.Τ.Ε. το υποδεχτήκαμε με ενθουσιασμό, γιατί από την αρχή καταλάβαμε ότι πρόκειται για ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα, ικανό να ανοίξει νέους δρόμους στη διδακτική του μαθήματος της ιστορίας. Ο ενθουσιασμός αυτός διήρκησε σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος και μεταδόθηκε και στους μαθητές του σχολείου μας. 

Από την πρώτη στιγμή συνειδητοποιήσαμε την ανάγκη να συνδέσουμε την περίοδο της Βιομηχανικής Επανάστασης, που αναλάβαμε, με την τοπική ιστορία της Αγίας Βαρβάρας και εντοπίσαμε τη σύνδεση αυτή στο επάγγελμα του πλανόδιου εμπόρου ειδών προικός. Ο πλανόδιος έμπορος ή γυρολόγος στάθηκε για την περιοχή μία από τις βασικότερες επαγγελματικές δραστηριότητες του πληθυσμού, ενώ η εμπορία ειδών προικός συνετέλεσε στη συνέχιση του θεσμού της προίκας με τη μετάβαση από το χειροποίητο στο βιομηχανοποιημένο, υπηρετώντας τις έμφυλες ταυτότητες σε όλο τον ελληνικό χώρο. Η συγκεκριμένη θεματική ενίσχυσε το ενδιαφέρον των μαθητών μας, που κατάφεραν να εντάξουν μία πλευρά της τοπικής ιστορίας μέσα στο μεγάλο πλαίσιο της βιομηχανικής ανάπτυξης και να αναγνωρίσουν το σημαντικό ρόλο που ανέλαβαν οι άνθρωποι της περιοχής μέσα από την εμπορική τους δραστηριότητα. 

Η συνέχιση του προγράμματος μας έβαλε σε μία διαδικασία έρευνας, όπου αναζητήθηκαν πληροφορίες για το θεσμό της προίκας και για την βιομηχανική ανάπτυξη στην Ελλάδα, αλλά και για τον τομέα της υφαντουργίας, που στάθηκε ένας από τους πρώτους τομείς βιομηχανικής ανάπτυξης, ενδυναμωμένος και από την έλευση των Μικρασιατών προσφύγων μετά την καταστροφή του 1922. Μετά τη βιβλιογραφική αναζήτηση ξεκινήσαμε τις επισκέψεις σε χώρους υφαντικής δραστηριότητας, συναντήσαμε ανθρώπους με γνώσεις και εμπειρία στο τομέα, που μας βοήθησαν να κατανοήσουμε ακόμη περισσότερο τη δυναμική της υφαντουργίας στον ελλαδικό χώρο. Παράλληλα υλοποιήσαμε συναντήσεις με την Εμπορική Ένωση Ελλήνων Τσιγγάνων, όπου πληροφορηθήκαμε για τη δράση των γυρολόγων της Αγίας Βαρβάρας, ενώ μαθητές του σχολείου μας πρόσθεσαν πληροφορίες που άντλησαν από την οικογένειά τους. Η φάση αυτή ολοκληρώθηκε με τον εντοπισμό ανθρώπων που θα μπορούσαν να μας δώσουν συνεντεύξεις. 

Η υλοποίηση των κινηματογραφικών εργαστηρίων πρόσθεσε επιπλέον αξία στο πρόγραμμα. Η δημιουργία σεναρίου, η εισαγωγή στις τεχνικές του κινηματογράφου, ο χειρισμός της κάμερας, η ηχοληψία και όλη η διαδικασία της κινηματογράφησης τοποθέτησαν το μάθημα της ιστορίας στη σύγχρονη πραγματικότητα και οδήγησαν στην ανάπτυξη αντίστοιχων δεξιοτήτων τους μαθητές μας, που αισθάνθηκαν ότι έκαναν κάτι μοναδικό. Η κινηματογράφηση και η βιντεοσκόπηση των συνεντεύξεων αποτέλεσαν κεντρικό θέμα για την τοπική κοινωνία, που έβλεπε τους μαθητές του σχολείου της να τριγυρίζουν στις γειτονιές, να συνομιλούν με ανθρώπους που τους καλοδέχονταν και είχαν κάθε διάθεση να μοιραστούν μαζί τους όλη την πληροφορία που διέθεταν. Το σχολείο άνοιξε τις πόρτες του προς την κοινωνία και η κοινωνία το αγκάλιασε, αντιλαμβανόμενη με έναν διαφορετικό τρόπο τις δυνατότητες που το σχολείο προσφέρει. 

Για τους μαθητές μας η συμμετοχή στο πρόγραμμα στάθηκε μία εξαιρετική εμπειρία. Οι επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν, η διαδικασία των συνεντεύξεων, το κινηματογραφικό εργαστήρι αποτέλεσαν για αυτούς πρωτόγνωρη εμπειρία, που θεωρούμε ότι θα αποφέρει καρπούς και στο μέλλον. Μία μαθήτριά μας ήδη αντιλήφθηκε το χώρο του κινηματογράφου και της φωτογραφίας ως έναν πιθανό χώρο μελλοντικής επαγγελματικής δραστηριοποίησης, γεγονός που φανερώνει τις πολλαπλές διαστάσεις που μπορεί να λάβει και τον πολλαπλό αντίκτυπο που έχει ένα τόσο καλά δομημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Την αποτίμηση του προγράμματος μπορείτε να την ακούσετε και από τα ίδια τα παιδιά εδώ. 

Νιώθουμε πραγματικά την ανάγκη να σας ευχαριστήσουμε για τη δυνατότητα που μας δόθηκε να αναπτύξουμε τις δημιουργικές μας δυνάμεις. Το ΚΙ.ΝΕ.Τ.Ε. αποτέλεσε για εμάς και τους μαθητές μας ένα ορόσημο της σχολικής χρονιάς 2022- 2023. Αναμένουμε να δούμε το αποτέλεσμα της προσπάθειάς μας και διατηρούμε τις δυνάμεις μας για μελλοντικές πιθανές συνεργασίες. 

Με εκτίμηση Παπαϊωάννου Βίκυ, ιστορικός-φιλόλογος Βυθούλκας Διονύσης, Διευθυντής 2 ου ΓΕΛ Αγίας Βαρβάρας